Κυριακή 23 Μαΐου 2010

Ζητείται Εναλλακτική Πολιτική Πρόταση

Ακούμε δεξιά και αριστερά για εναλλακτικές λύσεις, αλλά εναλλακτικές λύσεις δεν βλέπουμε. Ακούμε διάφορα συνθήματα με διάφορα επίθετα και αντωνυμίες, κάποιες βάσιμες κριτικές, αλλά εναλλακτική πολιτική πρόταση δεν φαίνεται στον ορίζοντα, εκτός από μεμονωμένες φωνές. Ας δούμε τα πράγματα με τη σειρά και με βασικό κριτήριο τη κοινή λογική.
Η χώρα μας έχει ένα σοβαρό διαχρονικό πρόβλημα, που βασίζεται στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό υπόδειγμα που εφαρμόστηκε στη χώρα μας από όλες σχεδόν τις μεταπολιτευτικές Κυβερνήσεις. Πέρα από μεμονωμένα θετικά επιτεύγματα που σίγουρα υπήρξαν στη χώρα μας, είχαμε μια διακυβέρνηση που βασιζόταν σε ένα σπάταλο πελατειακό κράτος, σε μια παραγωγική βάση που χρόνο με το χρόνο έφθινε και τα δημόσια ελλείμματα κάθε χρόνο να μεγαλώνουν. Έτσι ο δανεισμός μας μέσα από την έκδοση ομολόγων να αποτελεί ‘μονόδρομο’ για όλες τις Κυβερνήσεις μέχρι σήμερα. Από κοντά διάφορες ισχυρές συντεχνίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και όχι μόνο, εκβιάζοντας ουσιαστικά την ελληνική κοινωνία, αποκόμισαν προκλητικά προνόμια, χωρίς αντιδράσεις από κανέναν σχεδόν πολιτικό χώρο. Μια επιχειρηματική κοινότητα σε μεγάλο βαθμό κρατικοδίαιτη και με ανύπαρκτη ουσιαστικά καινοτομία και ανταγωνιστικότητα. Στην ουσία είχαμε μια κοινωνία όπου μεγάλα τμήματά της συμμετείχαν ή είχαν την αίσθηση ότι συμμετείχαν λίγο ή περισσότερο, σ’αυτό που κάποιοι ονομάζουν πάρτι της μεταπολίτευσης. Και κανένας πριν ελαχίστων δεν αντιδρούσε. Απόδειξη γιαυτό είναι ότι το εκλογικό ποσοστό που συγκέντρωναν όλα αυτά τα χρόνια τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα, ήταν πάντα σχεδόν περίπου ή πάνω από το 80% του εκλογικού σώματος! Έτσι φτάσαμε στα σημερινά αδιέξοδα. Αβίαστα λοιπόν εξάγουμε το συμπέρασμα ότι, οι βασικοί υπεύθυνοι για την σημερινή κατάσταση είναι οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στη χώρα μας από τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις που κυβέρνησαν τη χώρα τα χρόνια από τη μεταπολίτευση. Η διαπίστωση αυτή πολύ δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί, ακόμη και από πολιτικούς που συμμετείχαν στις Κυβερνήσεις αυτές! Αυτό δείχνει η σύγχυση και η αμηχανία που διαπερνά οριζόντια τους δύο μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς. Η απαξίωση του υφιστάμενου πολιτικού προσωπικού τους είναι πλέον μια καθημερινή εικόνα. Και μια κοινωνία εξοργισμένη και ταυτόχρονα συγχυσμένη και αυτή σε μεγάλο βαθμό αφού δεν βλέπει –πέρα από συνθήματα- κάποια ρεαλιστική και συγκεκριμένη πολιτική εναλλακτική πρόταση για να ‘πιαστεί’.
Η αριστερά από την άλλη, τραυματισμένη από την πτώση του ‘υπαρκτού’, αλλά και εγκλωβισμένη στα δικά της αδιέξοδα, δεν μπόρεσε να αρθρώσει πειστικό εναλλακτικό λόγο και να απειλήσει σοβαρά το δικομματικό σκηνικό ποτέ μέχρι σήμερα. Θα μπορέσει άραγε σήμερα να υπερβεί τις δικές της αντιθέσεις και να διατυπώσει ένα νέο υπόδειγμα στην ελληνική κοινωνία ; Με όλα τα δεδομένα που έχουμε έως σήμερα δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Η κομμουνιστική αριστερά ‘κλεισμένη’ στο κάστρο του ΄Περισσού’ καλεί σε ανυπακοή και αντίσταση, κατεβάζοντας κάθε τόσο τις συντεταγμένες δυνάμεις του ΠΑΜΕ στους δρόμους ή να κλείνει τα λιμάνια. Μέχρις εκεί. Από την άλλη στο χώρο του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ – πέρα από μεμονωμένες φωνές - έχει αρχίσει ο ‘εμφύλιος’ σπαραγμός με τις πρώτες ‘ανθρωποθυσίες’ να είναι στην ημερήσια διάταξη. Που χρόνος για εναλλακτικές προτάσεις εξουσίας.
Γιατί το ζητούμενο σήμερα είναι αν υπάρχει εναλλακτική πρόταση εξουσίας από την δημοκρατική αριστερά απέναντι στην ακολουθούμενη πολιτική.
Η περίοδος είναι σαφώς μεταβατική και είμαστε στην αρχή του τέλους της μεταπολίτευσης. Το πολιτικό σύστημα είναι σε αδιέξοδο και από πολλές πλευρές αναζητούνται διάφορες λύσεις. Διαφαίνεται μια προσπάθεια αναδιάταξης και ανασυγκρότησης των πολιτικών δυνάμεων. Το θέμα είναι μέσα από ποιες διαδικασίες θα γίνει αυτή η αναδιάταξη και ανασυγκρότηση. Αν γίνει σε συνθήκες εργαστηρίου, σε γραφεία και με μαγειρέματα συσχετισμών θα αποτύχει. Όπως θα αποτύχει εάν δημιουργηθεί ‘κρίσιμη μάζα’ που ενδέχεται να οδηγήσει σε ‘Μπερλουσκονικά’ μοντέλα, αν και τέτοια μοντέλα δεν συνάδουν με την παράδοση της χώρας μας (αλλά πάντα υπάρχει μια αρχή). Αν γίνει με όρους κοινωνίας των πολιτών θα έχουμε μια νέα μετά – μεταπολίτευση. Και αυτό θα είναι μια πρόκληση για όλους τους πολίτες, για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και καλό για την κοινωνία. Γιατί προς όφελος της κοινωνίας και της χώρας θα είναι εάν καταφέρει να αναδιοργανωθεί και να ανασυνταχθεί με όρους κοινωνίας των πολιτών, όλο το πολιτικό σύστημα. Ο τρόπος που θα γίνει αυτή η ανασύνθεση του πολιτικού συστήματος θα εξαρτηθεί και η πορεία της χώρας στο μέλλον.

Κάποιες σκέψεις για την πορεία της δημοκρατικής αριστεράς.

Δεν θεωρώ ότι το Συνέδριο του ΣΥΝ θα λύσει κάποιο πρόβλημα με τους όρους που πραγματοποιείται. Το πρόβλημα του ΣΥΝ κατά την γνώμη μου συνδέεται με την φυσιογνωμία και την προγραμματική πρόταση αυτού του χώρου και όχι με τα γνωστά εσωκομματικά προβλήματα που μάλλον καλείται να ‘λύσει’. Δηλαδή να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες που δημιουργήθηκαν με την αλλαγή της ηγεσίας του το 2008. Το συνολικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ οδηγείται σε αδιέξοδο, αφού μεγάλες προγραμματικές διαφορές χωρίζουν πολλές συνιστώσες και γιατί ποτέ δεν έγινε μια πραγματική προσπάθεια διαλεκτικής σύνθεσης των διαφορετικών προσεγγίσεων, αλλά οι διαφορές αντιμετωπίστηκαν πάντα με όρους ‘προδοσίας’. Αλλά και γιατί ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για κάθε είδους παραγοντισμούς, αλλά και για υπερβολές στο όνομα κάποιου ‘αντισυστημισμού’ που δεν χαρακτήριζαν ποτέ τον χώρο της δημοκρατικής αριστεράς. Και γιατί ακόμη δυστυχώς δεν έχουμε εκπαιδευτεί σε συλλογικές και συναινετικές κουλτούρες διαλόγου και συνύπαρξης. Θα πρότεινα λοιπόν αντί να παρακολουθήσουμε νέες ανθρωποφαγίες (γιατί αυτό διαβλέπω με τους χαρακτηρισμούς που ακούω δεξιά και αριστερά), να υπάρξουν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες, ώστε χωρίς κόμπλεξ και χαρακτηρισμούς να ανασυγκροτηθούν αυτόνομες πολιτικές κινήσεις (κόμματα;) με βάση το κοινό προγραμματικό πλαίσιο που θα διαμορφωθεί σε κάθε πολιτική πρωτοβουλία. Οι κινήσεις αυτές να κατέβουν αυτόνομα στις εθνικές εκλογές και μέσα από τις κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες να δοκιμαστούν στην λαϊκή ετυμηγορία. Η πολιτική τους επιβίωσή να εξαρτηθεί μόνο από την κοινωνική αποδοχή τους και όχι από κάποιους εσωκομματικούς συσχετισμούς. Ένα πολιτικό κόμμα είναι μέσον για μια δημοκρατική και καλύτερη κοινωνία και όχι αυτοσκοπός. Η δημοκρατική αριστερά να ανοίξει τα πανιά της και να μην φοβηθεί να συναντηθεί με όλες τις δυνάμεις της κοινωνικής αριστεράς και της οικολογίας. Να δημιουργήσει σε όλους τους τομείς της κοινωνίας χώρους διαλόγου και γιατί όχι και κοινής δράσης όπου είναι ώριμα τα πράγματα. Να συναντηθεί από μηδενική βάση με τις δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της πολιτικής οικολογίας που βρίσκονται στις γραμμές του ΠΑΣΟΚ, των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ – ΠΡΑΣΙΝΩΝ και μεταξύ των ανένταχτων πολιτών. Να δημιουργηθούν από κοινού με αυτές τις δυνάμεις, σε κάθε πόλη και σε κάθε κλάδο, σε πρώτη φάση ανοικτοί χώροι διαλόγου. Να ανοίξει μια μεγάλη δημοκρατική συζήτηση για το μέλλον αυτού του τόπου. Με τοπική αλλά και με εθνική ατζέντα. Μέσα απ’αυτές τις διαδικασίες, με όρους κοινωνίας των πολιτών θα διαμορφώνονται οι συνθήκες μιας νέας πολιτικής συγκρότησης της δημοκρατικής αριστεράς και της οικολογίας και των πολιτικών συμμαχιών, χωρίς προκαταλήψεις και αποκλεισμούς. Με καινούριους όρους. Με προγραμματικό πλαίσιο που θα γράφεται καθημερινά με όρους κοινωνίας των πολιτών και με άμεσες δημοκρατικές διαδικασίες. Μέσα από έναν τέτοιο διάλογο και με την εμπειρία θα μαθαίνουμε όλοι. Αρκεί να έχουμε ανοικτά τα μάτια και τα αυτιά μας και δεν ταμπουρωνόμαστε σε δόγματα και απόλυτες αλήθειες. Δεν χρειάζεται ούτε να ΄βιάζουμε’ τις εξελίξεις ούτε να τις μαγειρεύουμε σε κάποια γραφεία. Ανοικτά στην κοινωνία και μέσα από την κοινωνία θα υπάρξει, εάν υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη στην πολιτική δημοκρατική οικολογική αριστερά.

Κώστας Χαϊνάς
Χαλκίδα 23-5-2010

Πέμπτη 13 Μαΐου 2010

Το περιβαλλοντικό έγκλημα της Κεντρικής Εύβοιας, οι φυσικοί και οι ηθικοί αυτουργοί.

Έχουν περάσει πάνω από τρία χρόνια, που συγκροτημένα το περιβαλλοντικό κίνημα της Εύβοιας, διεκδίκησε με πολλούς τρόπους λύσεις και απαντήσεις στα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα του Νομού. Προβλήματα που δημιούργησαν, πρακτικές ανεξέλεγκτης και ασύδοτης δράσης και πολιτικές που εφαρμόστηκαν και που δεν άγγιξαν τις αιτίες των προβλημάτων και τους βασικούς ρυπαντές οι οποίοι συνεχίζουν μέχρι σήμερα, ανενόχλητα τη δράση τους. Ειδικότερα η περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας, μια περιοχή που περιλαμβάνει επτά δήμους με πάνω από 130.000 πληθυσμό, δοκιμάζεται σήμερα σοβαρά αφού για πάνω από σαράντα χρόνια η γη και ο υδροφόρος ορίζοντας με τον κωδικό 07-24, δέχθηκε τόνους από κάθε είδους ρυπαντικά φορτία. Ήδη οι περιφερειακοί δήμοι (Μεσσαπίων, Αρτάκης, Διρφύων, Ληλαντίων, Αυλίδας, Ανθηδόνας) έχουν σοβαρό πρόβλημα και η ρύπανση πλέον αγγίζει επικίνδυνα και την Χαλκίδα.
Η περιοχή του ‘Πισσώνα’ που φιλοξενεί δραστηριότητες σε πάνω από είκοσι κτηνοτροφικές - πτηνοτροφικές - χοιροτροφικές επιχειρήσεις και σφαγεία είναι ο βασικός τροφοδότης της οργανικής ρύπανσης της περιοχής. Σύμφωνα με έκθεση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας, αρκετές απ’αυτές τις επιχειρήσεις λειτουργούν χωρίς άδειες ή με άδειες που στηρίζονται σε μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν λήξει. Για πολλά χρόνια έριχναν τα απόβλητά τους –σχεδόν ανεπεξέργαστα- στα ρέματα της περιοχής που κατέληγαν στο Μεσσάπιο και Λήλαντα ποταμό και όλη η αγροτική γη της Μεσσαπίας και του Ληλάντιου πεδίου δεχόταν κάθε χρόνο τόνους με νιτρική και φωσφορική ρύπανση. Η ρύπανση αυτή σε συνδυασμό και με τα φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα που χρησιμοποιήθηκαν στην αγροτική παραγωγή, ανέβασαν στα ύψη την οργανική ρύπανση, με αποτέλεσμα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία μελέτης του ΥΠΕΧΩΔΕ ο υδροφόρος ορίζοντας της Κεντρικής Εύβοιας να είναι ο πιο ρυπασμένος ορίζοντας της Ελλάδας (με τους μεγαλύτερους δείκτες BOD και COD).
Λίγο πιο βόρεια στην περιοχή της Μεσσαπίας δραστηριοποιείται η ΛΑΡΚΟ, μια από τις μεγαλύτερες εξορυκτικές βιομηχανίες στην Ευρώπη. Από αναλύσεις που έγιναν από επιστημονικούς φορείς (ΙΓΜΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), στην περιοχή της Μεσσαπίας βρέθηκαν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα (χρώμιο, εξασθενές χρώμιο, νικέλιο κ.ά.). Ρεπορτάζ σε εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς κάνουν το θέμα να πάρει δημοσιότητα. Ένα τοξικό μυστικό βγήκε στον αέρα. Βέβαια οι περιβαλλοντικές οργανώσεις χρόνια τώρα μιλούν για την ρύπανση της γης, του υδροφόρου ορίζοντα και του Ευβοϊκού Κόλπου με βαρέα μέταλλα, αλλά ήταν σαν να τα έλεγες εις ώτα μη ακουώντων. Η εξακρίβωση εξασθενούς χρωμίου βέβαια βοήθησε στην δημοσιότητα αυτή. Αλλά όλοι οι σοβαροί αναλυτές λένε, ακόμη και στην περίπτωση που δεν είχαμε εξασθενές χρώμιο, οι μεγάλες συγκεντρώσεις σε άλλα βαρέα μέταλλα και η οργανική ρύπανση της Κεντρικής Εύβοιας, είναι στοιχεία ικανά για να ανακηρυχθεί η Κεντρική Εύβοια σε περιοχή έκτακτης ανάγκης! Να σημειώσουμε ότι τα μεταφερόμενα τοξικά απόβλητα στην περιοχή ασφαλώς έχουν επιδράσει στην τοξική ρύπανση, αλλά η αιτία αυτή δεν αποτελεί ικανή συνθήκη που μπορεί να ερμηνεύσει το μέγεθος και την διασπορά της υπάρχουσας ρύπανσης. Άρα ο βασικός ρυπαντής ανήκει και λειτουργεί στην περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας.
Κάθε καλόπιστος πολίτης θα αναρωτηθεί : Γιατί ; Γιατί συνεχίζεται ένα καθεστώς για πάνω από τριάντα πέντε χρόνια και κανένας να μην το αγγίζει. Κάποιοι λένε ότι είναι οι θέσεις εργασίας. Στον ‘Πισσώνα’ εργάζονται κάποιες εκατοντάδες εργαζόμενοι. Εάν υποχρεώσουμε τις επιχειρήσεις που ρυπαίνουν να εφαρμόσουν αντιρρυπαντική τεχνολογία και σύγχρονους βιολογικούς καθαρισμούς δεν θα αντέξουν οικονομικά. Όμως είναι γνωστό ότι οι επενδύσεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος επιχορηγούνται με ποσοστό 50% για την Εύβοια τουλάχιστον και κέρδη που θα χρησιμοποιηθούν για παρόμοιες επενδύσεις έχουν ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση. Μάλιστα υπάρχουν πανεπιστημιακές μελέτες που αυτά τα επικίνδυνα απόβλητα, μπορεί η επιχείρηση να τα αξιοποιήσει για να παράγει ενέργεια (βιοαέριο) και έτσι αντί να μολύνει το έδαφος και το νερό να μειώσει τα έξοδά της από την παραγωγή ενέργειας. Κανένας δεν θέλει να κλείσουν επιχειρήσεις. Εκείνο που θέλουμε να διασφαλίσουμε όλοι (πρέπει) είναι καθαρό νερό και υγιεινό περιβάλλον. Πως μπορούμε να το διασφαλίσουμε όμως ; Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Είναι συνδυασμός άγνοιας αλλά και σκοπιμοτήτων. Η τοπική αλλά και η κεντρική εξουσία απέτυχε να υλοποιήσει πολιτικές που θα υποχρέωνε τις επιχειρήσεις αυτές να αναβαθμίσουν τις υποδομές τους, να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα συστήματα ανακύκλωσης και επεξεργασίας των αποβλήτων τους, για καθαρά μικροκομματικές σκοπιμότητες. Από την άλλη πλευρά ανημέρωτοι αλλά και κοντόφθαλμοι επιχειρηματίες (για γρήγορο και εύκολο κέρδος), δεν έκαναν όσα όριζε ο νόμος, χωρίς να ξέρουν όμως ότι έβαζαν τους όρους της δικής τους κατάρρευσης. Γιατί μαζί με το περιβάλλον θα καταρρεύσουν και οι επιχειρήσεις τους. Γιατί αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν τους νόμους και να πάρουν τα αντίστοιχα μέτρα. Μέτρα τα οποία σε τελευταία ανάλυση την δική τους ανταγωνιστικότητα θα αυξήσουν και τα δικά τους προϊόντα θα κάνουν ποιοτικότερα και πιο ανταγωνιστικά. Και όποιος τα πάρει πρώτος θα είναι και πιο ωφελημένος. Και από την άλλη μια κοινωνία πολιτών σχεδόν φοβισμένη. Το αν αφήναμε να υπονομεύσουν το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας ήταν μια άλλη ιστορία. Έτσι μεγάλες περιοχές του Πισσώνα εγκαταλείφθηκαν και δεν καλλιεργούνται πλέον. Μια απόλυτη ερημοποίηση απειλεί την περιοχή…
Η ΛΑΡΚΟ είναι μια διαφορετική περίπτωση. Η ΛΑΡΚΟ είναι από μια από τις μεγαλύτερες μεταλλευτικές επιχειρήσεις της Ευρώπης. Το σιδηρονικέλιο που παράγει είναι μια από τις σημαντικότερες πρώτες ύλες παραγωγής διαφόρων μετάλλων και κυρίως ανοξείδωτου χάλυβα. Η ΛΑΡΚΟ ουσιαστικά είναι κρατική επιχείρηση αφού οι βασικοί της μέτοχοι είναι το Δημόσιο, η ΔΕΗ και η Εθνική Τράπεζα. Όλα αυτά τα χρόνια η εταιρία έχει μια ιδιότυπη ασυλία σε όλα τα θέματα που άπτονται της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων και έργων αποκατάστασης.
Ρυπαίνει με πάνω από 1 εκ.τόνους τοξικής σκουριάς τον Ευβοϊκό Κόλπο που ρίχνονται μέσα του κάθε χρόνο. Σκουριά που περιέχει μεγάλες ποσότητες βαρέων μετάλλων όπως νικέλιο, χρώμιο, κάδμιο και υδράργυρο τα οποία βέβαια μέσα από τον βιολογικό κύκλο πάνε στα ψάρια του Ευβοϊκού και μετά στο στομάχι μας. Στην πράξη παραβιάζει τη Διεθνή Σύμβαση του Λονδίνου για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης που η χώρα μας έχει κυρώσει με το νόμο 1171/81 και το ΠΔ 68/95. Δηλαδή παραβιάζει ένα νόμο του ελληνικού Κράτους από το 1996 που έπρεπε να είχε σταματήσει την πόντιση της σκουριάς. Η κουτοπονηριά που έχει βρει είναι να απαγορεύει την πόντιση αποβλήτων σε διεθνή ύδατα αλλά σε εθνικά το επιτρέπει.
Λειτουργεί στα ‘Βρυσάκια’ της Εύβοιας μονάδα συγκέντρωσης του μεταλλεύματος, επεξεργασίας και εμπλουτισμού, η οποία δεν έχει άδεια λειτουργίας ουσιαστικά αφού οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν ισχύουν, σύμφωνα με έκθεση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας!
Σε όλα τα ενεργά και ανενεργά μεταλλεία στην περιοχή της Μεσσαπίας δεν έχει γίνει καμιά αποκατάσταση και στα βάθη των μεταλλείων τα νερά της βροχής συγκεντρώνονται με αποτέλεσμα να γίνονται κάθε είδος χημικών αντιδράσεων και να διαπερνούν βαρέα μετάλλων στον υδροφόρο ορίζοντα.
Βουνά από ‘στείρα’ τα οποία βέβαια κάθε άλλο στείρα υλικά είναι, κοσμούν τα βουνά και τα δάση της Μεσσαπίας!
Για όλα αυτά τα χρόνια το επίσημο κράτος κάνει τα στραβά μάτια. Από κοντά η τοπική και νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, στελέχη των οποίων είναι και στελέχη της ΛΑΡΚΟ. Αλλά και από την τοπική κοινωνία λίγοι είναι αυτοί που μιλάνε ανοικτά. Μια ‘περίεργη’ ένοχη σιωπή απλώνεται παντού. Γιατί ;
Τον τελευταίο χρόνο μετά τις μεγάλες πιέσεις που άσκησε το περιβαλλοντικό κίνημα έγιναν κάποιοι έλεγχοι από επιθεωρητές περιβάλλοντος και από ελεγκτές της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας. Τα πορίσματα που δημοσιεύθηκαν αφορούσαν τα ‘Βρυσάκια’. Οι παρανομίες που εντοπίσθηκαν ήταν ικανές να κλείσουν την επιχείρηση. Το πρόστιμο τελικά ήταν 30.000 € !
Όπως καταλαβαίνουμε το πρόβλημα είναι τεράστιο και δύσκολα επιλύσιμο. Άμεσα χρειάζεται να αναζητηθούν λύσεις για καθαρό και υγιεινό νερό. Να εντοπισθούν οι βασικοί ρυπαντές της περιοχής και να παρθούν μέτρα. Ελπίζουμε η νέα ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος να μην συνεχίσει την τακτική των προκατόχων τους και να αλλάξει σελίδα. Ειδικά για τη ΛΑΡΚΟ. Αναμένουμε.


Κώστας Χαϊνάς
Χαλκίδα 13-5-2010

Το περιβαλλοντικό έγκλημα της Κεντρικής Εύβοιας, οι φυσικοί και οι ηθικοί αυτουργοί.

Έχουν περάσει πάνω από τρία χρόνια, που συγκροτημένα το περιβαλλοντικό κίνημα της Εύβοιας, διεκδίκησε με πολλούς τρόπους λύσεις και απαντήσεις στα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα του Νομού. Προβλήματα που δημιούργησαν, πρακτικές ανεξέλεγκτης και ασύδοτης δράσης και πολιτικές που εφαρμόστηκαν και που δεν άγγιξαν τις αιτίες των προβλημάτων και τους βασικούς ρυπαντές οι οποίοι συνεχίζουν μέχρι σήμερα, ανενόχλητα τη δράση τους. Ειδικότερα η περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας, μια περιοχή που περιλαμβάνει επτά δήμους με πάνω από 130.000 πληθυσμό, δοκιμάζεται σήμερα σοβαρά αφού για πάνω από σαράντα χρόνια η γη και ο υδροφόρος ορίζοντας με τον κωδικό 07-24, δέχθηκε τόνους από κάθε είδους ρυπαντικά φορτία. Ήδη οι περιφερειακοί δήμοι (Μεσσαπίων, Αρτάκης, Διρφύων, Ληλαντίων, Αυλίδας, Ανθηδόνας) έχουν σοβαρό πρόβλημα και η ρύπανση πλέον αγγίζει επικίνδυνα και την Χαλκίδα.
Η περιοχή του ‘Πισσώνα’ που φιλοξενεί δραστηριότητες σε πάνω από είκοσι κτηνοτροφικές - πτηνοτροφικές - χοιροτροφικές επιχειρήσεις και σφαγεία είναι ο βασικός τροφοδότης της οργανικής ρύπανσης της περιοχής. Σύμφωνα με έκθεση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας, αρκετές απ’αυτές τις επιχειρήσεις λειτουργούν χωρίς άδειες ή με άδειες που στηρίζονται σε μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν λήξει. Για πολλά χρόνια έριχναν τα απόβλητά τους –σχεδόν ανεπεξέργαστα- στα ρέματα της περιοχής που κατέληγαν στο Μεσσάπιο και Λήλαντα ποταμό και όλη η αγροτική γη της Μεσσαπίας και του Ληλάντιου πεδίου δεχόταν κάθε χρόνο τόνους με νιτρική και φωσφορική ρύπανση. Η ρύπανση αυτή σε συνδυασμό και με τα φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα που χρησιμοποιήθηκαν στην αγροτική παραγωγή, ανέβασαν στα ύψη την οργανική ρύπανση, με αποτέλεσμα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία μελέτης του ΥΠΕΧΩΔΕ ο υδροφόρος ορίζοντας της Κεντρικής Εύβοιας να είναι ο πιο ρυπασμένος ορίζοντας της Ελλάδας (με τους μεγαλύτερους δείκτες BOD και COD).
Λίγο πιο βόρεια στην περιοχή της Μεσσαπίας δραστηριοποιείται η ΛΑΡΚΟ, μια από τις μεγαλύτερες εξορυκτικές βιομηχανίες στην Ευρώπη. Από αναλύσεις που έγιναν από επιστημονικούς φορείς (ΙΓΜΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), στην περιοχή της Μεσσαπίας βρέθηκαν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα (χρώμιο, εξασθενές χρώμιο, νικέλιο κ.ά.). Ρεπορτάζ σε εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς κάνουν το θέμα να πάρει δημοσιότητα. Ένα τοξικό μυστικό βγήκε στον αέρα. Βέβαια οι περιβαλλοντικές οργανώσεις χρόνια τώρα μιλούν για την ρύπανση της γης, του υδροφόρου ορίζοντα και του Ευβοϊκού Κόλπου με βαρέα μέταλλα, αλλά ήταν σαν να τα έλεγες εις ώτα μη ακουώντων. Η εξακρίβωση εξασθενούς χρωμίου βέβαια βοήθησε στην δημοσιότητα αυτή. Αλλά όλοι οι σοβαροί αναλυτές λένε, ακόμη και στην περίπτωση που δεν είχαμε εξασθενές χρώμιο, οι μεγάλες συγκεντρώσεις σε άλλα βαρέα μέταλλα και η οργανική ρύπανση της Κεντρικής Εύβοιας, είναι στοιχεία ικανά για να ανακηρυχθεί η Κεντρική Εύβοια σε περιοχή έκτακτης ανάγκης! Να σημειώσουμε ότι τα μεταφερόμενα τοξικά απόβλητα στην περιοχή ασφαλώς έχουν επιδράσει στην τοξική ρύπανση, αλλά η αιτία αυτή δεν αποτελεί ικανή συνθήκη που μπορεί να ερμηνεύσει το μέγεθος και την διασπορά της υπάρχουσας ρύπανσης. Άρα ο βασικός ρυπαντής ανήκει και λειτουργεί στην περιοχή της Κεντρικής Εύβοιας.
Κάθε καλόπιστος πολίτης θα αναρωτηθεί : Γιατί ; Γιατί συνεχίζεται ένα καθεστώς για πάνω από τριάντα πέντε χρόνια και κανένας να μην το αγγίζει. Κάποιοι λένε ότι είναι οι θέσεις εργασίας. Στον ‘Πισσώνα’ εργάζονται κάποιες εκατοντάδες εργαζόμενοι. Εάν υποχρεώσουμε τις επιχειρήσεις που ρυπαίνουν να εφαρμόσουν αντιρρυπαντική τεχνολογία και σύγχρονους βιολογικούς καθαρισμούς δεν θα αντέξουν οικονομικά. Όμως είναι γνωστό ότι οι επενδύσεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος επιχορηγούνται με ποσοστό 50% για την Εύβοια τουλάχιστον και κέρδη που θα χρησιμοποιηθούν για παρόμοιες επενδύσεις έχουν ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση. Μάλιστα υπάρχουν πανεπιστημιακές μελέτες που αυτά τα επικίνδυνα απόβλητα, μπορεί η επιχείρηση να τα αξιοποιήσει για να παράγει ενέργεια (βιοαέριο) και έτσι αντί να μολύνει το έδαφος και το νερό να μειώσει τα έξοδά της από την παραγωγή ενέργειας. Κανένας δεν θέλει να κλείσουν επιχειρήσεις. Εκείνο που θέλουμε να διασφαλίσουμε όλοι (πρέπει) είναι καθαρό νερό και υγιεινό περιβάλλον. Πως μπορούμε να το διασφαλίσουμε όμως ; Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Είναι συνδυασμός άγνοιας αλλά και σκοπιμοτήτων. Η τοπική αλλά και η κεντρική εξουσία απέτυχε να υλοποιήσει πολιτικές που θα υποχρέωνε τις επιχειρήσεις αυτές να αναβαθμίσουν τις υποδομές τους, να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα συστήματα ανακύκλωσης και επεξεργασίας των αποβλήτων τους, για καθαρά μικροκομματικές σκοπιμότητες. Από την άλλη πλευρά ανημέρωτοι αλλά και κοντόφθαλμοι επιχειρηματίες (για γρήγορο και εύκολο κέρδος), δεν έκαναν όσα όριζε ο νόμος, χωρίς να ξέρουν όμως ότι έβαζαν τους όρους της δικής τους κατάρρευσης. Γιατί μαζί με το περιβάλλον θα καταρρεύσουν και οι επιχειρήσεις τους. Γιατί αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν τους νόμους και να πάρουν τα αντίστοιχα μέτρα. Μέτρα τα οποία σε τελευταία ανάλυση την δική τους ανταγωνιστικότητα θα αυξήσουν και τα δικά τους προϊόντα θα κάνουν ποιοτικότερα και πιο ανταγωνιστικά. Και όποιος τα πάρει πρώτος θα είναι και πιο ωφελημένος. Και από την άλλη μια κοινωνία πολιτών σχεδόν φοβισμένη. Το αν αφήναμε να υπονομεύσουν το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας ήταν μια άλλη ιστορία. Έτσι μεγάλες περιοχές του Πισσώνα εγκαταλείφθηκαν και δεν καλλιεργούνται πλέον. Μια απόλυτη ερημοποίηση απειλεί την περιοχή…
Η ΛΑΡΚΟ είναι μια διαφορετική περίπτωση. Η ΛΑΡΚΟ είναι από μια από τις μεγαλύτερες μεταλλευτικές επιχειρήσεις της Ευρώπης. Το σιδηρονικέλιο που παράγει είναι μια από τις σημαντικότερες πρώτες ύλες παραγωγής διαφόρων μετάλλων και κυρίως ανοξείδωτου χάλυβα. Η ΛΑΡΚΟ ουσιαστικά είναι κρατική επιχείρηση αφού οι βασικοί της μέτοχοι είναι το Δημόσιο, η ΔΕΗ και η Εθνική Τράπεζα. Όλα αυτά τα χρόνια η εταιρία έχει μια ιδιότυπη ασυλία σε όλα τα θέματα που άπτονται της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων και έργων αποκατάστασης.
Ρυπαίνει με πάνω από 1 εκ.τόνους τοξικής σκουριάς τον Ευβοϊκό Κόλπο που ρίχνονται μέσα του κάθε χρόνο. Σκουριά που περιέχει μεγάλες ποσότητες βαρέων μετάλλων όπως νικέλιο, χρώμιο, κάδμιο και υδράργυρο τα οποία βέβαια μέσα από τον βιολογικό κύκλο πάνε στα ψάρια του Ευβοϊκού και μετά στο στομάχι μας. Στην πράξη παραβιάζει τη Διεθνή Σύμβαση του Λονδίνου για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης που η χώρα μας έχει κυρώσει με το νόμο 1171/81 και το ΠΔ 68/95. Δηλαδή παραβιάζει ένα νόμο του ελληνικού Κράτους από το 1996 που έπρεπε να είχε σταματήσει την πόντιση της σκουριάς. Η κουτοπονηριά που έχει βρει είναι να απαγορεύει την πόντιση αποβλήτων σε διεθνή ύδατα αλλά σε εθνικά το επιτρέπει.
Λειτουργεί στα ‘Βρυσάκια’ της Εύβοιας μονάδα συγκέντρωσης του μεταλλεύματος, επεξεργασίας και εμπλουτισμού, η οποία δεν έχει άδεια λειτουργίας ουσιαστικά αφού οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν ισχύουν, σύμφωνα με έκθεση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας!
Σε όλα τα ενεργά και ανενεργά μεταλλεία στην περιοχή της Μεσσαπίας δεν έχει γίνει καμιά αποκατάσταση και στα βάθη των μεταλλείων τα νερά της βροχής συγκεντρώνονται με αποτέλεσμα να γίνονται κάθε είδος χημικών αντιδράσεων και να διαπερνούν βαρέα μετάλλων στον υδροφόρο ορίζοντα.
Βουνά από ‘στείρα’ τα οποία βέβαια κάθε άλλο στείρα υλικά είναι, κοσμούν τα βουνά και τα δάση της Μεσσαπίας!
Για όλα αυτά τα χρόνια το επίσημο κράτος κάνει τα στραβά μάτια. Από κοντά η τοπική και νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, στελέχη των οποίων είναι και στελέχη της ΛΑΡΚΟ. Αλλά και από την τοπική κοινωνία λίγοι είναι αυτοί που μιλάνε ανοικτά. Μια ‘περίεργη’ ένοχη σιωπή απλώνεται παντού. Γιατί ;
Τον τελευταίο χρόνο μετά τις μεγάλες πιέσεις που άσκησε το περιβαλλοντικό κίνημα έγιναν κάποιοι έλεγχοι από επιθεωρητές περιβάλλοντος και από ελεγκτές της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΝΑ Εύβοιας. Τα πορίσματα που δημοσιεύθηκαν αφορούσαν τα ‘Βρυσάκια’. Οι παρανομίες που εντοπίσθηκαν ήταν ικανές να κλείσουν την επιχείρηση. Το πρόστιμο τελικά ήταν 30.000 € !
Όπως καταλαβαίνουμε το πρόβλημα είναι τεράστιο και δύσκολα επιλύσιμο. Άμεσα χρειάζεται να αναζητηθούν λύσεις για καθαρό και υγιεινό νερό. Να εντοπισθούν οι βασικοί ρυπαντές της περιοχής και να παρθούν μέτρα. Ελπίζουμε η νέα ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος να μην συνεχίσει την τακτική των προκατόχων τους και να αλλάξει σελίδα. Ειδικά για τη ΛΑΡΚΟ. Αναμένουμε.


Κώστας Χαϊνάς
Χαλκίδα 13-5-2010

Πέμπτη 6 Μαΐου 2010

Η χώρα υπό οικονομική κατοχή και τα πολιτικά αδιέξοδα

(Μήπως είναι καλύτερα να αποδεχθούμε ως κοινωνία την χρεοκοπία μας ;)

Το πολιτικό σύστημα είναι σήμερα σε αδιέξοδο. Η Κυβέρνηση από τη μια πλευρά σπασμωδικά και αμήχανα, υλοποιεί αναγκαστικά (;) μια πολιτική για την οποία δεν την εξουσιοδότησε ο ελληνικός λαός στις πρόσφατες εκλογές. Η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης τελεί υπό σύγχυση. Άλλα σκέφτεται και συζητά ιδιαιτέρως και άλλα λέει δημοσίως. Η αριστερά χαμένη στην μετάφραση… Ο πολιτικός της λόγος εξαντλείται σε μια καταγγελία του συστήματος, άντε και των κερδοσκόπων που ‘ξαφνικά’ στοχοποίησαν τη χώρα μας !
Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα ;
Έχουμε δύο κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις που άσκησαν εξουσία τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια και οι πολιτικές τους είναι κατά βάση οι βασικές αιτίες της σημερινής κρίσης. Και αναφέρομαι σε βασικές πλευρές αυτής της πολιτικής. Πελατειακό κράτος, βόλεμα ημετέρων, αμαρτωλές προμήθειες, εγκληματικές σπατάλες, πλουτισμός και διαφθορά δημόσιων λειτουργών, ατιμωρησία και εάν συνεχίσουμε θα γεμίσουμε τη σελίδα. Αυτά για να υλοποιηθούν όμως χρειάζονται δύο πλευρές. Η μία πλευρά είναι το πολιτικό προσωπικό που υλοποίησε αυτές τις πολιτικές, ήταν συνεργός και φυσικός αυτουργός και έστρωσε το δρόμο ώστε να φτάσει η χώρα μας στο σημερινό αδιέξοδο. Το ότι υπάρχουν (σίγουρα υπάρχουν) και πολιτικά πρόσωπα που δεν είχαν φυσική αυτουργία, δεν απαλλάσσει τον πολιτικό κόσμο των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων από τις μεγάλες ευθύνες του. Η άλλη πλευρά είναι η κοινωνία. Δηλαδή εμείς οι πολίτες. Και θα μιλήσω σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο για να δώσω έμφαση στην διάσταση του εμείς. Γιατί κάποιοι από εμάς ζητήσαμε προσωπικές εξυπηρετήσεις από το πολιτικό προσωπικό. Κάποιοι από μας προμηθεύσαμε τα νοσοκομεία μέσα από αμαρτωλές συμβάσεις ‘λαδώνοντας’ τους γνωστούς μας δημόσιους λειτουργούς. Κάποιοι από μας αντιδράσαμε σε κάθε σύστημα αξιολόγησης και διαφάνειας των δημόσιων πραγμάτων, των δημόσιων λειτουργών, όταν επιχειρήθηκε να γίνει κάτι. Κάποιοι από μας πιέσαμε μέσα από τη συνδικαλιστική δύναμη που διαθέταμε για να πάρουμε υπέρογκες αποζημιώσεις και πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, που βάρυναν ασφαλώς το κράτος και τους υπόλοιπους φορολογούμενους. Κάποιοι από μας δεν κόβαμε απόδειξη, ούτε δηλώναμε όλα τα εισοδήματά μας… Κάποιοι από μας πήραμε ή δώσαμε ‘φακελάκι’ για να σπρώξουμε μια υπόθεση, είτε για να βρούμε ένα κρεβάτι σε νοσοκομείο, είτε για να γίνει γρήγορα μια επέμβαση, είτε για να κάνει τα ‘στραβά μάτια’ η υπηρεσία στην αυθαιρεσία που κάναμε στο σπίτι μας και άλλα πολλά, ων ουκ έστι αριθμός… Ασφαλώς πρέπει να υπάρχουν (;) συμπολίτες μας οι οποίοι ήταν ακέραιοι σε όλα. Αυτό όμως μάλλον επιβεβαιώνει τον κανόνα. Ότι δηλαδή έχουμε μια κοινωνία και ένα λαό συνένοχο. Τουλάχιστον πολιτικά μπορούμε να το πούμε με σιγουριά. Αυτή η κοινωνία και αυτός ο λαός ήταν που ανέδειξε όλα αυτά τα χρόνια τις πολιτικές δυνάμεις που άσκησαν αυτές τις πολιτικές και μάλιστα επανειλημμένα. Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι στα τριάντα πέντε χρόνια, αν θέλαμε ως κοινωνία να αλλάξουμε τα πράγματα θα τα είχαμε αλλάξει. Δεν θέλαμε γιαυτό και δεν άλλαξαν. Ακόμη και σήμερα εκτιμώ ότι υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα και ίσως είναι και ανάμεσα στους υπόλοιπους διαδηλωτές που υπερασπίζονται τους πενιχρούς μισθούς τους και τις πενιχρές συντάξεις τους.
Το πραγματικό λοιπόν πρόβλημα που έχουμε είναι ότι, έχουμε το εξής παράδοξο: Από την μια πλευρά έχουμε τις ίδιες δυνάμεις (πολιτικές και φυσικά πρόσωπα) που δημιούργησαν το πρόβλημα και μένουν ουσιαστικά ατιμώρητες, οι ίδιες δυνάμεις καλούνται ταυτόχρονα να το αντιμετωπίσουν. Και από την άλλη έχουμε μια κοινωνία διαμαρτυρόμενη αλλά και συνυπεύθυνη για την σημερινή κατάσταση. Ασφαλώς όχι με το ίδιο μερίδιο συνυπευθυνότητας.
Και για να μην βγάλω απ’έξω τα κόμματα της αριστεράς, θέλω να σημειώσω που εντοπίζω τις ευθύνες της αριστεράς. Ασφαλώς η αριστερά στην όποια εκδοχή της, δεν μπορεί να κατηγορηθεί ως υπαίτια των σημερινών αδιεξόδων αφού δεν άσκησε πραγματική εξουσία τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια (εξαιρώ το τρίμηνο του 1989 το οποίο είναι ασήμαντο ουσιαστικά). Μέσα από την κατάθεση κάποιων παραδειγμάτων θα φανεί και διαφορετικά ο βαθμός της ευθύνης της αριστεράς στα σημερινά αδιέξοδα. Κυρίως εντοπίζω τις ευθύνες της στην συστημική (για να χρησιμοποιήσω μια δημοφιλή έκφραση της), στήριξη κάθε διεκδίκησης και κάθε αγώνα από οποιονδήποτε και αν γινόταν, ανεξαρτήτως του περιεχομένου και των αιτημάτων. Επέδειξε παιδαριώδη πολιτική ανωριμότητα όταν συντασσόταν με συντεχνίες οι οποίες διεκδικούσαν το στενό δικό τους ‘βόλεμα’, αδιαφορώντας για την υπόλοιπη κοινωνία. Να θυμηθούμε την συστημική υπεράσπιση της αριστεράς στα ασφαλιστικά ‘κεκτημένα’ κάποιων προνομιακών ομάδων σε βάρος των υπολοίπων πολιτών; Να θυμηθούμε την συστημική άρνηση της αριστεράς κάθε προσπάθειας εκσυγχρονισμού του κράτους οποτεδήποτε επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο από τις άλλες αστικές πολιτικές δυνάμεις, έστω με μικρές μεταρρυθμίσεις, στο όνομα ότι δεν συμφωνεί με το κράτος αυτό ; Και ταυτόχρονα όμως, σε κάθε οικονομικό πρόβλημα στον οποιοδήποτε τομέα να προτείνει λύση με τη σφραγίδα αυτού του κράτους, το οποίο προηγούμενα κατήγγειλε. Κρατικοποίηση ‘δια πάσαν νόσον’ ήταν η κυρίαρχη λογική για κάθε πρόταση που έκανε. Ακόμη και για την αντιμετώπιση της ανεργίας πρότεινε 100.000 διορισμούς στο δημόσιο!!! Τέλος για να σταματήσουμε εδώ στην απόδοση ευθυνών στην αριστερά για το σημερινό κατάντημά μας, οι ευθύνες της εντοπίζονται στην διαχρονική άρνησή της, κάθε αξιολόγησης των δημόσιων λειτουργών και των δημόσιων υπηρεσιών. Οι ευθύνες όμως υπάρχουν αντικειμενικά, μόνο από το γεγονός ότι δεν έχει σήμερα μια σοβαρή ρεαλιστική και ολοκληρωμένη πρόταση διεξόδου από την κρίση και περιορίζεται σε κάποια συνθήματα περί ‘κεκτημένων’, που θυμίζουν περισσότερο συνδικάτο, παρά μια πολιτική δύναμη με φιλοδοξία διακυβέρνησης της χώρας.
Ο πολίτης δεν βλέπει καμιά ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση από κανένα οργανωμένο πολιτικό φορέα. Η πρόταση για δημοψήφισμα είναι μια πρόταση, αλλά δεν αποτελεί ολοκληρωμένη εναλλακτική πολιτική πρόταση στα σημερινά αδιέξοδα της χώρας. Γιατί αν υποθέσουμε ότι κάνουμε δημοψήφισμα και το αποτέλεσμα είναι όχι στο ‘πακέτο στήριξης’ ΔΝΤ-ΕΕ. Στην συνέχεια τι πρέπει να γίνει ; Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία μιας πολιτικής που χρειάζεται να εφαρμοστεί ; Τέτοιες ‘λεπτομέρειες’ θεωρούνται περιττές ; Οι καταγγελίες του ΔΝΤ, της ΕΕ, του Μάαστιχτ, του Συμφώνου Σταθερότητας, της Γερμανίας, της ΄κακιάς’ Μέρκελ, δεν αποτελούν πειστικές απαντήσεις και εναλλακτικές προτάσεις στο πρόβλημα σήμερα. Ούτε οι φωνές για αντίσταση, ανυπακοή και αυτές οι θεωρίες περί φόβου (φοβίστε τους!!!), δεν αποτελούν ολοκληρωμένες πολιτικές προτάσεις και διέξοδοι σήμερα. Οι φράσεις, να πληρώσουν την κρίση αυτοί που την δημιούργησαν, είτε να ανακληθούν τα μέτρα, είναι απλά συνθήματα. Δεν είναι πολιτικές επιλογές και ολοκληρωμένες πολιτικές πλατφόρμες. Τα συνδικάτα μπορούν να εκφράζουν αυτά τα συνθήματα. Τα πολιτικά κόμματα όμως δεν μπορεί να αναμασάνε αυτά που λένε τα συνδικάτα. Τα πολιτικά κόμματα χρειάζεται να εκφέρουν πολιτικό λόγο. Και πολιτικές προτάσεις ρεαλιστικές και συγκεκριμένες για το σήμερα. Γιατί η κοινωνία θέλει λύσεις για το σήμερα. Όχι συνθήματα και γενικόλογες καταγγελίες και κάποιες γενικολογίες για κάποιο αδιόρατο μέλλον.
Ας δούμε σύντομα το χρονικό των εξελίξεων.
Κατ’αρχήν θα δεχθούμε ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδο ως χώρα. Δηλαδή το να λέμε ότι ‘η κρίση σας δεν μας αφορά’, εθελοτυφλούμε. Η κρίση είναι εδώ, αφορά τη χώρα μας, το σύστημα δεν μπορεί να δώσει μισθούς και συντάξεις το Μάϊο. Η χώρα βρίσκεται υπό πολιορκία από τα πιο επιθετικά και κερδοσκοπικά κεφάλαια εδώ και μήνες (σχεδιασμένα ή όχι δεν έχει σημασία), με αποτέλεσμα η χώρα να μην μπορεί ουσιαστικά να δανεισθεί από τις διεθνείς αγορές. Μέσα από κακούς πολιτικούς χειρισμούς και ερασιτεχνισμούς η Κυβέρνηση της χώρας απευθύνεται στους εταίρους μας για βοήθεια. Κάπου εκεί εμπλέκεται και το ΔΝΤ αλλά το πρόβλημα κατά τη γνώμη μας είναι δευτερεύον αν στο ‘πακέτο βοήθειας’ είναι ή όχι το ΔΝΤ. Το θέμα είναι αν η χώρα μας έπρεπε ή όχι να ζητήσει βοήθεια, δηλαδή δάνειο στην πραγματικότητα. Και οι δανειστές όπως καταλαβαίνουμε όλοι όσοι έχουμε πάρει κάποιο δάνειο, θέλουν να εξασφαλιστούν. Και οι διασφαλίσεις που απαίτησαν οι δανειστές μας ήταν τα μέτρα που ακούσαμε από την Κυβέρνηση. Γιατί όταν δανείζεσαι δεν καθορίζεις εσύ τους όρους του δανεισμού αλλά ο δανειστής σου.
Υπήρξε άλλη πρόταση εκτός από την προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ; Μια πρόταση που άκουσα αποσπασματικά από κάποιους αναλυτές είναι να κηρύξουμε στάση πληρωμών. Ίσως έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα να είναι μια πρόταση διεξόδου…
Ας υποθέσουμε ότι είχαμε μια Κυβέρνηση που θα επέλεγε να κάνουμε στάση πληρωμών, δηλαδή να κηρύξουμε τη χώρα υπό πτώχευση και να αναδιαπραγματευθούμε το χρέος της χώρας με τους δανειστές μας. Και η αναδιαπραγμάτευση αυτή δεν αφορά το θέμα αν θα πρέπει να εξοφλήσουμε ή όχι το χρέος μας. Αυτό πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Κανένας δεν θα μας χαρίσει τα δανεικά που μας έδωσε κάποια στιγμή και καμιά χώρα στον κόσμο δεν υπάρχει που να μην πλήρωσε κάποια στιγμή τα δανεικά. Και να μην ξεχνάμε ότι οι δανειστές μας δεν είναι πάντα κάποιοι αδίστακτοι κερδοσκόποι. Μπορεί να είναι ασφαλιστικά ταμεία εργαζομένων της Γερμανίας, της Γαλλίας ή της Ιταλίας. Με την αναδιαπραγμάτευση όμως μπορούμε να διασφαλίσουμε κάποια έκπτωση και κάποια μετάθεση των τοκοχρεολυσίων στο μέλλον. Και το πιθανότερο είναι ότι, η επιλογή της πτώχευσης και η αναδιαπραγμάτευση θα μας οδηγήσει αυτόματα εκτός της ζώνης του ευρώ, ίσως και εκτός της ΕΕ.
Η επιλογή μιας τέτοιας εξέλιξης δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα πάρουμε επώδυνα μέτρα ως κοινωνία. Έγκυρες αναλύσεις έχουν αποδείξει ότι θα χρειαστεί να πάρουμε αντίστοιχα μέτρα με αυτά της σημερινής Κυβέρνησης. Δηλαδή να υποβαθμίσουμε το οικονομικό επίπεδο της κοινωνίας από 20% έως 30%. Δηλαδή πάνω – κάτω, τα αποτελέσματα στο εισόδημά όλων μας θα είναι το ίδιο είτε προσφύγουμε στο μηχανισμό στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ, είτε κηρύξουμε στάση πληρωμών και αναδιαπραγμάτευση του χρέους μας. Εάν είναι ‘όμως να διαλέξουμε την στάση πληρωμών με την θέληση της κοινωνίας, την προτιμώ απ’αυτήν που δρομολογείται σήμερα με ΔΝΤ-ΕΕ κηδεμόνες. Και αυτό γιατί την όποια υποβάθμιση του βιοτικού μας επιπέδου θα την αποφασίσουμε εμείς, χάριν των παιδιών μας και ενός μέλλοντος που θέλουμε να χτίσουμε εμείς και όχι κάποιοι άλλοι για μας.

Θα πει κάποιος. Όλοι έχουμε δικαίωμα να αλλάξουμε, ακόμη και ένας λαός έχει δικαίωμα ν’αλλάζει άποψη και να το εκφράζει μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες. (Όταν όμως άκουσα κάποιους, -μετά την ανοικτή δολοφονία των τριών συν έναν συνανθρώπων μας- να λένε τι θέλανε και αυτοί μέσα στην Τράπεζα αυτή τη μέρα, ανατρίχιασα και ταυτόχρονα σκέφτηκα ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να αλλάξουμε εύκολα…) Συμφωνώ λοιπόν σ’αυτό και ασφαλώς μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες (εθνικές εκλογές), θα πρέπει να αποφασίσουμε ως κοινωνία προς τα που θέλουμε να πάμε. Συμφωνώ ότι τα όποια μέτρα πρέπει να έχουν την νομιμοποίηση όλης της κοινωνίας. Όχι όμως μέσα από λαϊκίστικες κορώνες και δημαγωγίες. Αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε ως κοινωνία σε κανέναν. Και αν χρειαστεί να κάνουμε ‘μπάχαλο’ κάτι, να κάνουμε το πολιτικό σύστημα και όχι τις πόλεις μας που πάλι εμείς θα πληρώσουμε τα σπασμένα. Ναι, γιατί όχι, να διαλυθεί και να επανασυσταθεί σε νέες βάσεις και με θαρραλέες κινήσεις αυτοκάθαρσης το πολιτικό σύστημα. Και αν δεν θέλουν κάποιοι να κάνουν αυτοκάθαρση και να τιμωρηθούν οι βασικοί υπεύθυνοι τουλάχιστον με πολιτικό αποκλεισμό από τα κοινά, να τις επιβάλλουμε εμείς ως κοινωνία σε όλους τους πολιτικούς φορείς.
Χρειάζεται επίσης να αυτοστοχαστούμε και να σκεφτούμε τι θέλουμε ως κοινωνία. Θέλουμε να σώσουμε το ‘τομάρι μας’ ή θέλουμε μια άλλη κοινωνία με πραγματική αλληλεγγύη και κοινωνική συνοχή ; Ποιο είναι το ζητούμενο σήμερα για τον καθένα από μας ; Να πάρει απλά τα μέτρα πίσω η Κυβέρνηση και να συνεχισθεί η ίδια κατάσταση ; Θέλουμε να βάλλουμε τέρμα στο πελατειακό κράτος ; Στις ημέτερες διευκολύνσεις κάθε τύπου ; Θέλουμε να έχουμε αυτά τα κόμματα και αυτό το πολιτικό προσωπικό, που πρωταγωνίστησαν τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια και ευθύνονται για τα σημερινά αδιέξοδα ; Χρειαζόμαστε την διεθνή επιτροπεία του ΔΝΤ-ΕΕ ή πρέπει να τα καταφέρουμε μόνοι μας ; Και αν αποφασίσουμε ότι δεν θέλουμε αυτή την κηδεμονία, είμαστε αποφασισμένοι ως κοινωνία να δεχθούμε την προσωπική συμβολή του καθένα μας στην αντιμετώπιση της κρίσης ; Είμαστε αποφασισμένοι λοιπόν για μεγάλες θυσίες, που θα ανατρέψουν το σημερινό υπόδειγμα της ζωής μας ; Από τον τρόπο που θα απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και οι εξελίξεις από εδώ και πέρα.


Κώστας Χαϊνάς
6-5-2010